Tập đoàn Dầu khí Quốc gia của Brasil trước đây mười năm được xem là tổ chức công nghiệp dầu mỏ hàng đầu của khối các nước đang phát triển. Nhưng với những tác động của giá dầu thấp kéo dài và sau những bê bối trong quản lý cùng nạn tham nhũng nặng nề, Petrobras đã mất đi vị thế quang vinh đó trong các năm gần đây. Các cải cách đầy quyết tâm trong thời gian qua đã cải thiện đáng kể hình ảnh của tập đoàn trong cộng đồng dầu khí quốc tế. Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành Petrobras Pedro Parente cho biết, cán bộ và công nhân toàn tập đoàn đang tiếp tục làm việc tích cực trong điều kiện đời sống khó khăn để đáp ứng cao nhất những mục tiêu đầy kỳ vọng của tập thể lãnh đạo tập đoàn.
Ông Pedro Parente nói: “Các nỗ lực của chúng tôi đã được thị trường tiếp nhận rất nồng nhiệt. Họ tin rằng chúng tôi có một kế hoạch tốt và đang tập trung mọi nguồn lực để thực hiện kế hoạch đó. Quan điểm của Petrobras là tập đoàn phải trở thành một công ty năng lượng tích hợp các chuyên ngành dầu khí gắn mình chặt chẽ với xã hội, tạo ra giá trị cao bằng công nghệ cao. Công ty đang là một đơn vị nhà nước có khả năng tạo ra lợi nhuận. Trong điều kiện rất khó khăn, Petrobras đang đứng trước mâu thuẫn giữa việc phải hoàn thành các nghĩa vụ với nhà nước và sự thiếu thốn phương tiện sản xuất, kinh doanh. Trước mắt, việc cần nhất là phải tạo ra lợi nhuận để giúp tạo ra một trạng thái bền vững cho tập đoàn, trong đó Petrobras có thể đáp ứng các nghĩa vụ do pháp lý ràng buộc trong các năm tới. Công ty đang triển khai thực hiện một kế hoạch hướng tới một chiến lược kinh doanh mới, với một lực lượng lao động có trình độ tốt, đồng thời đang tìm các giải pháp để vượt qua các điểm yếu trong chính sách của nhà nước trước đây đã kìm hãm những thành tựu của công ty. Petrobras đang phải đối phó với những bê bối còn lại từ năm 2007 và tác động của giá dầu từ 100 USD/thùng xuống còn 30 USD/thùng gây ra.”
Cũng giống như ở các nước khác, vụ bê bối ở Petrobras do một nhóm nhỏ cán bộ lãnh đạo, điều hành sản xuất - kinh doanh vi phạm quy chế quản lý tài chính của tập đoàn, nhằm phục vụ cho lợi ích cá nhân và lợi ích của các đối tác để nhận hối lộ cũng như câu kết với một số chính khách tham nhũng trong bộ máy quản lý của nhà nước gây ra. Cảnh sát liên bang năm 2007 đã bắt và truy tố 13 người về tội tham nhũng thông qua cung cấp thông tin cho các đối tác tư nhân thắng thầu các công trình của nhà nước trong ngành dầu khí. Tập đoàn đã thu lại 2,1 tỷ USD tiền hối lộ từ các biên lai thanh toán không hợp lệ do tài liệu điều tra chống tham nhũng Liên bang cung cấp. Để không lặp lại những sai lầm này, hạ viện Liên bang hiện nay đã phê chuẩn quy định các chi phí trần và văn bản này đang được thượng viện xem xét. Chính phủ mới của Brazil tin rằng cuối tháng 12/2016 nghị định sẽ được ban hành.
Sử dụng, lạm dụng tiền nhà nước để đầu tư ra ngoài ngành vào những lĩnh vực mình thiếu kiến thức cũng như đầu tư vốn khổng lồ vượt rất xa so với dự toán được duyệt vào các công trình dầu khí mà dư luận trong ngành biết rõ khó có khả năng sinh lời, tạo điều kiện cho các hoạt động tiêu cực phát triển của lãnh đạo khóa trước đã để lại cho Petrobras nhiều món nợ vay lớn đã hết hạn và đang phải trả lãi quá hạn.
Để giải quyết các vấn đề này, Petrobras áp dụng 3 nhóm giải pháp chính:
- Quyết định chính sách định giá mới cho các sản phẩm lọc dầu - hóa dầu dựa trên nguyên tắc bình đẳng giữa giá nội địa và giá nhập khẩu của loại hàng tương đương và kết quả phân tích tỷ phần thị trường.
- Giảm chi phí cơ bản nhưng không để ảnh hưởng đến loại hình sản xuất một cách quá mức. Kế hoạch sản xuất năm 2017 dựa trên mức đầu tư đã được duyệt, bao gồm bổ sung năng suất của các phương tiện sản xuất nổi, bồn chứa, thiết bị bốc dỡ, nâng cao hiệu quả lãi, tối ưu đề án để giảm đầu tư, đưa năng suất giếng khai thác lên cao, giảm thời gian phát triển mỏ thuộc sở hữu của Petrobras. Dự kiến giảm capex từ 98,4 tỷ USD trong kế hoạch 5 năm kết thúc vào năm 2019 xuống còn 74,1 tỷ USD trong kế hoạch 5 năm kết thúc vào năm 2021. Vấn đề nảy sinh là trong thời gian giảm đầu tư đó, làm thế nào để giữ được sản lượng đã duyệt là câu hỏi đang để ngỏ.
- Giảm chi phí điều hành sản xuất 18% trong giai đoạn 2017-2021 từ 153 tỷ USD xuống còn 126 tỷ USD. Phần lớn mức giảm này dựa vào giảm nhân sự. Hiện nay, Tập đoàn đang kết thúc giai đoạn cho nghỉ tự nguyện, lực lượng lao động giảm được khoảng 20.000 người. Nếu tính cả số người làm hợp đồng thì nhân lực của Petrobras hiện nay là 200.000 người.
- Phát triển quan hệ đối tác và thoái vốn. Sử dụng đối tác/hợp tác để tạo ra lợi nhuận trong các hợp đồng chia sẻ rủi ro, giảm chi tiêu cơ bản và tăng khả năng đầu tư dọc theo chuỗi giá trị, chuyển giao công nghệ, tăng cường quản lý chất lượng nhân lực. Chương trình phát triển đối tác và thoái vốn đang nâng mức đầu tư của bên thứ 3 để có thể vượt mức 40 tỷ USD trong 10 năm tới. Mục tiêu thoái vốn 15,1 tỷ USD trong hai năm 2015-2016 sẽ hoàn thành cuối năm nay (2016). Trong hai năm tiếp theo (2017-2018), ước tính sẽ còn thoái vốn 19,5 tỷ USD. Khi có các đối tác có trình độ quản lý cao họ sẽ giúp cho tập đoàn nâng cao kỹ năng quản lý của mình lên rất tốt, nhất là trong lĩnh vực hạ nguồn.
Trên thế giới, các công ty dầu khí tư nhân chống đỡ rất tốt trong giai đoạn khủng hoảng so với các công ty nhà nước, nên trong ngành công nghiệp dầu mỏ chủ trương cổ phần hóa các tập đoàn quốc doanh theo nhiều mức độ khác nhau được triển khai rộng khắp trên mọi quốc gia. Đó là xu thế chung không thể cưỡng lại được.
Ông Pedro Parente nói: “Các nỗ lực của chúng tôi đã được thị trường tiếp nhận rất nồng nhiệt. Họ tin rằng chúng tôi có một kế hoạch tốt và đang tập trung mọi nguồn lực để thực hiện kế hoạch đó. Quan điểm của Petrobras là tập đoàn phải trở thành một công ty năng lượng tích hợp các chuyên ngành dầu khí gắn mình chặt chẽ với xã hội, tạo ra giá trị cao bằng công nghệ cao. Công ty đang là một đơn vị nhà nước có khả năng tạo ra lợi nhuận. Trong điều kiện rất khó khăn, Petrobras đang đứng trước mâu thuẫn giữa việc phải hoàn thành các nghĩa vụ với nhà nước và sự thiếu thốn phương tiện sản xuất, kinh doanh. Trước mắt, việc cần nhất là phải tạo ra lợi nhuận để giúp tạo ra một trạng thái bền vững cho tập đoàn, trong đó Petrobras có thể đáp ứng các nghĩa vụ do pháp lý ràng buộc trong các năm tới. Công ty đang triển khai thực hiện một kế hoạch hướng tới một chiến lược kinh doanh mới, với một lực lượng lao động có trình độ tốt, đồng thời đang tìm các giải pháp để vượt qua các điểm yếu trong chính sách của nhà nước trước đây đã kìm hãm những thành tựu của công ty. Petrobras đang phải đối phó với những bê bối còn lại từ năm 2007 và tác động của giá dầu từ 100 USD/thùng xuống còn 30 USD/thùng gây ra.”
Cũng giống như ở các nước khác, vụ bê bối ở Petrobras do một nhóm nhỏ cán bộ lãnh đạo, điều hành sản xuất - kinh doanh vi phạm quy chế quản lý tài chính của tập đoàn, nhằm phục vụ cho lợi ích cá nhân và lợi ích của các đối tác để nhận hối lộ cũng như câu kết với một số chính khách tham nhũng trong bộ máy quản lý của nhà nước gây ra. Cảnh sát liên bang năm 2007 đã bắt và truy tố 13 người về tội tham nhũng thông qua cung cấp thông tin cho các đối tác tư nhân thắng thầu các công trình của nhà nước trong ngành dầu khí. Tập đoàn đã thu lại 2,1 tỷ USD tiền hối lộ từ các biên lai thanh toán không hợp lệ do tài liệu điều tra chống tham nhũng Liên bang cung cấp. Để không lặp lại những sai lầm này, hạ viện Liên bang hiện nay đã phê chuẩn quy định các chi phí trần và văn bản này đang được thượng viện xem xét. Chính phủ mới của Brazil tin rằng cuối tháng 12/2016 nghị định sẽ được ban hành.
Để giải quyết các vấn đề này, Petrobras áp dụng 3 nhóm giải pháp chính:
- Quyết định chính sách định giá mới cho các sản phẩm lọc dầu - hóa dầu dựa trên nguyên tắc bình đẳng giữa giá nội địa và giá nhập khẩu của loại hàng tương đương và kết quả phân tích tỷ phần thị trường.
- Giảm chi phí cơ bản nhưng không để ảnh hưởng đến loại hình sản xuất một cách quá mức. Kế hoạch sản xuất năm 2017 dựa trên mức đầu tư đã được duyệt, bao gồm bổ sung năng suất của các phương tiện sản xuất nổi, bồn chứa, thiết bị bốc dỡ, nâng cao hiệu quả lãi, tối ưu đề án để giảm đầu tư, đưa năng suất giếng khai thác lên cao, giảm thời gian phát triển mỏ thuộc sở hữu của Petrobras. Dự kiến giảm capex từ 98,4 tỷ USD trong kế hoạch 5 năm kết thúc vào năm 2019 xuống còn 74,1 tỷ USD trong kế hoạch 5 năm kết thúc vào năm 2021. Vấn đề nảy sinh là trong thời gian giảm đầu tư đó, làm thế nào để giữ được sản lượng đã duyệt là câu hỏi đang để ngỏ.
- Giảm chi phí điều hành sản xuất 18% trong giai đoạn 2017-2021 từ 153 tỷ USD xuống còn 126 tỷ USD. Phần lớn mức giảm này dựa vào giảm nhân sự. Hiện nay, Tập đoàn đang kết thúc giai đoạn cho nghỉ tự nguyện, lực lượng lao động giảm được khoảng 20.000 người. Nếu tính cả số người làm hợp đồng thì nhân lực của Petrobras hiện nay là 200.000 người.
- Phát triển quan hệ đối tác và thoái vốn. Sử dụng đối tác/hợp tác để tạo ra lợi nhuận trong các hợp đồng chia sẻ rủi ro, giảm chi tiêu cơ bản và tăng khả năng đầu tư dọc theo chuỗi giá trị, chuyển giao công nghệ, tăng cường quản lý chất lượng nhân lực. Chương trình phát triển đối tác và thoái vốn đang nâng mức đầu tư của bên thứ 3 để có thể vượt mức 40 tỷ USD trong 10 năm tới. Mục tiêu thoái vốn 15,1 tỷ USD trong hai năm 2015-2016 sẽ hoàn thành cuối năm nay (2016). Trong hai năm tiếp theo (2017-2018), ước tính sẽ còn thoái vốn 19,5 tỷ USD. Khi có các đối tác có trình độ quản lý cao họ sẽ giúp cho tập đoàn nâng cao kỹ năng quản lý của mình lên rất tốt, nhất là trong lĩnh vực hạ nguồn.
Trên thế giới, các công ty dầu khí tư nhân chống đỡ rất tốt trong giai đoạn khủng hoảng so với các công ty nhà nước, nên trong ngành công nghiệp dầu mỏ chủ trương cổ phần hóa các tập đoàn quốc doanh theo nhiều mức độ khác nhau được triển khai rộng khắp trên mọi quốc gia. Đó là xu thế chung không thể cưỡng lại được.
TS. TRẦN NGỌC TOẢN, Đại học Duy Tân Đà Nẵng
NangluongVietnam Online
NangluongVietnam Online
Relate Threads
